Bộ kim hoàn bằng vàng quý hiếm, được chế tác tinh xảo từ đầu thế kỷ 20, vừa được tôn vinh là Bảo vật quốc gia. Đây là một minh chứng sống động cho tài năng của các nghệ nhân Việt và tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc Việt.
Xúc động bộ kim phẩm cung tiến Thành hoàng nơi cửa kim hoàn 16 món bằng vàng 24K mang đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, vừa được công nhận là Bảo vật quốc gia, là một kiệt tác nghệ thuật của các nghệ nhân Việt Nam. Mỗi món đồ, từ đôi vòng tinh xảo đến chiếc lá trầu vàng óng ánh, đều mang một vẻ đẹp độc đáo và tinh tế. Được chế tác hoàn toàn thủ công, bộ kim hoàn này là minh chứng cho sự tài hoa và tâm huyết của những người nghệ nhân xưa. Hiện nay, bộ sưu tập này đang được lưu giữ tại Bảo tàng Hải Phòng, sẵn sàng chào đón những ai muốn chiêm ngưỡng vẻ đẹp tuyệt vời của một báu vật quốc gia.
Bộ kim phẩm quý giá được người dân Hải Phòng thành tâm dâng lên thờ phụng Thánh mẫu Lê Chân tại Đền Nghè. Thánh mẫu Lê Chân là vị thần được người dân địa phương tôn sùng, người có công khai phá vùng đất Hải Phòng.
Qua nghiên cứu của Bảo tàng Hải Phòng, bộ kim phẩm mang đậm dấu ấn nghệ thuật văn hóa thời Nguyễn, đầu thế kỷ XX. Các họa tiết rồng, tứ quý, hoa chanh cùng những dòng chữ khắc như “Trung Thiên Thánh Mẫu”, “Trang Huy Thượng Đẳng Thần” đã khẳng định giá trị lịch sử và bản sắc văn hóa dân tộc của bộ hiện vật này
Với những hoa văn tinh xảo và ý nghĩa sâu sắc, bộ kim phẩm này đã thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng khi lần đầu tiên được giới thiệu tại Bảo tàng Hải Phòng vào tháng 5/2024. Bộ kim phẩm Đền Nghè không chỉ là một báu vật của Hải Phòng mà còn là một di sản văn hóa quốc gia. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của bộ kim phẩm này là trách nhiệm của mỗi người dân, góp phần gìn giữ và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc.
Vàng – biểu tượng quyền lực và sự tôn kính: Việc sử dụng vàng để chế tác Bộ kim phẩm Đền Nghè không chỉ thể hiện sự giàu có mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về quyền lực và sự tôn kính. Trong lịch sử, vàng luôn được xem là biểu tượng của hoàng gia và quyền quý. Việc người dân Hải Phòng lựa chọn vàng để dâng cúng Thánh mẫu Lê Chân cho thấy họ muốn tôn vinh bà ở vị thế cao nhất, ngang tầm với các bậc vua chúa. Qua việc sử dụng vàng, người dân Hải Phòng muốn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao to lớn của nữ tướng Lê Chân trong việc khai phá và bảo vệ vùng đất Hải Phòng.
Vàng, với giá trị bền vững, tượng trưng cho sự trường tồn với những đóng góp của bà.
Kiệt tác nghệ thuật và biểu tượng văn hóa: Bộ kim phẩm Đền Nghè là một trong những bảo vật quốc gia quý giá nhất. Mỗi hiện vật đều mang trong mình câu chuyện lịch sử và giá trị nghệ thuật độc đáo. Những tấm thẻ bài vàng không chỉ là những vật phẩm trang sức mà còn là những bằng chứng về sự phát triển của văn hóa dân tộc Việt Nam qua các thời kỳ.
Bộ kim phẩm Đền Nghè không chỉ là những hiện vật quý giá mà còn là một kho tàng văn hóa vô giá. Qua những linh vật như long, lân, quy, phượng và chuỗi hạt vàng 999, chúng ta có thể thấy được sự giao thoa tinh tế giữa tín ngưỡng dân gian và văn hóa cung đình. Mỗi chi tiết trên bộ kim phẩm đều mang một ý nghĩa sâu sắc, phản ánh sự tôn kính và ngưỡng mộ của người dân Hải Phòng đối với Thánh mẫu Lê Chân, một nữ tướng tài ba, đức độ. Đồng thời, bộ kim phẩm cũng là minh chứng cho sự phát triển của nghệ thuật kim hoàn Việt Nam và khẳng định vị thế của Thánh mẫu Lê Chân trong lòng người dân.
Trên nền tảng của tình yêu nước sâu sắc, thành phố biển đang từng ngày lớn mạnh, vươn ra biển lớn, hòa nhập cùng thế giới.
Theo các chuyên gia văn hóa, nhóm hiện vật có chữ Hán Nôm gia phong cho Thánh mẫu Lê Chân là một trong những bảo vật quốc gia hiếm hoi, ít xuất hiện trong những bộ sưu tập bảo vật trước đây. Đặc biệt, bộ kim phẩm đền Nghè, với thẻ bài được dập nổi mỹ tự như “Trang Huy Thượng Đẳng Thần” và “Dực bảo trung hưng” – các danh hiệu được các vua triều Nguyễn gia phong, thể hiện rõ nét mục đích sử dụng mỹ tự trên thẻ bài trong tín ngưỡng tâm linh. Các chuyên gia cũng cho rằng bộ kim phẩm này được chế tác riêng cho Nữ tướng Lê Chân, không dùng để trang trí trên tượng, mà được làm hoàn toàn bằng vàng – chất liệu quý hiếm, chủ yếu được sử dụng trong triều Nguyễn. Đây không chỉ là sự nối tiếp truyền thống chế tác trang sức cho tượng thờ, mà còn là một biểu tượng đặc sắc trong việc sáng tạo đồ trang sức phục vụ tín ngưỡng tại thành phố Hải Phòng.
Nữ tướng Lê Chân là một nhân vật lịch sử kiệt xuất, giữ chức “Chưởng quản binh quyền” dưới thời Hai Bà Trưng. Bà đã chiến đấu anh dũng, chống lại quân Đông Hán xâm lược, góp phần quan trọng giúp Hai Bà Trưng xưng Vương, lập quốc và mở ra nền độc lập cho dân tộc Việt Nam vào những năm đầu công nguyên. Ngoài công lao quân sự, Nữ tướng Lê Chân còn nổi bật với việc khai phá vùng đất ven biển, biến những vùng bãi bồi sình lầy hoang vu thành những làng mạc trù phú, góp phần tạo dựng nền tảng cho sự hình thành TP Hải Phòng hiện đại. Thành phố này nay trở thành một trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học phát triển, là đô thị loại I cấp quốc gia, có vị trí chiến lược trong bảo vệ an ninh quốc phòng và đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối đất nước ra biển lớn.
Đền Nghè, với vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính, từ lâu đã trở thành điểm đến tâm linh của người dân Hải Phòng. Tại đây, họ đến để cầu mong bình an, hạnh phúc và sự phù hộ của Thánh mẫu Lê Chân. Bộ kim phẩm vàng, với những họa tiết tinh xảo và ý nghĩa sâu sắc, chính là món quà quý giá mà người dân dâng lên để tỏ lòng thành kính. Qua việc thờ phụng Thánh mẫu, người dân Hải Phòng không chỉ gìn giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc mà còn khơi dậy lòng tự hào tổ quốc.
Việc đề nghị công nhận bộ kim phẩm Đền Nghè là Bảo vật quốc gia là một bước đi quan trọng nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đất nước. Qua đó, chúng ta không chỉ tôn vinh những giá trị tinh thần sâu sắc mà còn khẳng định vị thế của Hải Phòng như một địa phương giàu bản sắc văn hóa dân tộc. Đồng thời, việc công nhận này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác bảo tồn, nghiên cứu và giới thiệu bộ kim phẩm đến đông đảo công chúng.
Các văn bia tại Đền Nghè không chỉ là những hiện vật lịch sử mà còn là những tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn thời gian. Qua những dòng chữ khắc trên bia đá, chúng ta cảm nhận được lòng thành kính sâu sắc của người dân Hải Phòng đối với Thánh mẫu Lê Chân. Việc trùng tu và bảo tồn Đền Nghè là một hành động thiết thực để gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
