Nhịp chiêng rộn ràng chào đón mùa xuân

Trong không khí hân hoan của mùa Xuân, Đăk Răng chính thức đón nhận danh hiệu “Làng du lịch cộng đồng”, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển của ngôi làng. 

Ngôi làng nằm bên đường mòn Hồ Chí Minh thuộc địa phận xã Đăk Dục, cách trung tâm huyện Ngọc Hồi (tỉnh Kon Tum) 15km, với 120 hộ, 348 nhân khẩu, trong đó 99% dân số là người Giẻ Triêng, càng được biết đến nhiều hơn với đặc điểm lưu giữ, phát triển, phát huy bản sắc văn hóa, trong đó có nghệ thuật cồng chiêng.

Rộn ràng niềm vui Xuân mới

Dân tộc Giẻ Triêng, bao gồm nhóm Giẻ và nhóm Triêng, đã sinh sống lâu đời ở khu vực phía tây dãy Ngọc Linh. Trên địa bàn tỉnh Kon Tum hiện nay, nhóm Giẻ cư trú chủ yếu ở huyện Đăk Glei. Trong khi đó, nhóm Triêng phần lớn sinh sống ở xã Đăk Dục và Đăk Nông, huyện Ngọc Hồi.

Ngày Tết của người Giẻ Triêng giờ đây không chỉ là dịp để ăn mừng mùa màng mà còn là cơ hội để giao lưu văn hóa, gắn kết cộng đồng. Đêm 30 Tết, nhà rông là trung tâm của mọi hoạt động vui chơi, giải trí. Tiếng chiêng, tiếng hát, tiếng hò reo vang vọng khắp núi rừng. Những điệu múa truyền thống được tái hiện bên ánh lửa bập bùng. Tất cả mọi người, không phân biệt tuổi tác, đều cùng nhau tạo nên một không khí lễ hội tưng bừng, ấm áp.

Đêm giao thừa ở Đăk Răng là một bức tranh đầy màu sắc và âm thanh. Sau khi già làng hoàn thành nghi lễ cúng Giàng, mọi người cùng nhau hòa mình vào không khí vui tươi của lễ hội. Tiếng chiêng ngân vang, tiếng hát hò reo vang vọng, tiếng cười nói rộn rã. Tất cả cùng nhau quây quần bên bếp lửa hồng, thưởng thức rượu cần và lắng nghe những câu chuyện cổ. Khoảnh khắc giao thừa đến, mọi người cùng nhau đếm ngược, chào đón một năm mới với nhiều niềm tin và hy vọng.

Sau nghi thức tại nhà Rông, đội cồng chiêng của làng đến từng nhà chúc mừng năm mới. Theo hiệu lệnh, tiếng cồng chiêng ngân vang khắp núi rừng. Nhịp chiêng vang vọng đêm giao thừa như đánh thức mùa Xuân, như lời cầu mong cho mùa vụ bội thu, ấm no, dân làng đoàn kết, yêu thương.

Những con đường làng rực rỡ sắc màu ngày Tết, vang vọng tiếng cồng chiêng rộn rã, thôi thúc bước chân của đoàn người múa xoang. Họ di chuyển từ nhà này sang nhà khác, mang theo niềm vui và những lời chúc tốt đẹp. Đến mỗi nhà, gia chủ đều vui vẻ đón tiếp khách quý, mở cửa mời vào nhà, khui những ché rượu nếp thơm lừng để cùng nhau thưởng thức hương vị đặc biệt của ngày Tết. Cả làng, dù lớn hay nhỏ, đều được đoàn người đến thăm và chúc Tết, không khí vui tươi tràn ngập khắp nơi.

“Giữ bản sắc văn hóa như giữ than hồng trong bếp lửa”

Theo ông Bloong Hâm, Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Dục, không khí Tết ở làng Đăk Răng: “Chúng tôi rất vui mừng khi bà con vẫn giữ được truyền thống đánh cồng chiêng trong ngày Tết. Nhịp chiêng không chỉ rộn rã xóm làng mà còn thắt chặt tình đoàn kết, góp phần phát huy, giữ gìn bản sắc văn hóa”. Đúng như quyết tâm đã được đúc rút tại một hội thảo về gìn giữ, phát huy văn hóa dân tộc Giẻ Triêng: “Phải giữ gìn văn hoá dân tộc Giẻ Triêng như giữ than hồng trong bếp lửa nhà sàn”.

Một tín hiệu đáng mừng là sự phát triển kinh tế – xã hội ở Đăk Răng luôn đi đôi với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Từ văn hóa truyền thống đến lối sống và kiến trúc đặc trưng của người Giẻ Triêng đều được quan tâm và gìn giữ. Đây cũng chính là yếu tố then chốt giúp UBND tỉnh quyết định công nhận Đăk Răng là điểm du lịch Làng du lịch cộng đồng vào năm 2024.

Theo ông Y Ngọc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum, Đăk Răng là làng du lịch cộng đồng tiên phong của người Giẻ Triêng. Nhờ sự hỗ trợ của chính quyền, người dân đã phát triển du lịch bằng cách xây dựng homestay, tổ chức các hoạt động văn hóa cho du khách và xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm sản xuất nông nghiệp.

Tới đây, tỉnh định hướng Đăk Răng thành lập các câu lạc bộ giữ gìn bản sắc văn hóa người Giẻ Triêng; các đội văn nghệ dân gian. “Giữ gìn giá trị bản sắc văn hóa truyền thống cũng cần gắn kết phát huy giá trị, ý nghĩa của một số di tích lịch sử trong khu vực, như di tích Chiến thắng Đăk Seang”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum nói.