Cảm hứng từ văn hóa dân tộc thiểu số đang được nhiều nhà thiết kế lựa chọn để sáng tạo ra những bộ sưu tập vươn tầm quốc tế. (Ảnh minh họa - Nguồn: Saigoneer)
Từ kho tàng văn hóa phong phú của 54 dân tộc anh em, thời trang Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Các nhà thiết kế trẻ đã khéo léo đưa câu chuyện văn hóa vào từng đường kim, mũi chỉ, tạo nên dấu ấn độc đáo cho thời trang Việt.
Với sự đa dạng về bản sắc vùng miền từ Tây Bắc, Tây Nguyên đến Tây Nam Bộ, mỗi dân tộc đều sở hữu hệ trang phục truyền thống độc đáo, là nguồn cảm hứng dồi dào cho ngành công nghiệp sáng tạo, đặc biệt là thời trang. Trên hành trình định vị thời trang Việt Nam trên bản đồ thế giới, các thiết kế mang đậm dấu ấn bản địa đã và đang chứng minh sức hút mạnh mẽ của mình.
Khi bản sắc dân tộc bước lên sân khấu quốc tế
Năm 2018, người đẹp Diệu Linh gây chú ý tại cuộc thi Nữ hoàng Du lịch Quốc tế khi lựa chọn trang phục truyền thống của người Mông để trình diễn. Đây là lần đầu tiên văn hóa Mông được giới thiệu tại một sân chơi sắc đẹp quốc tế, đánh dấu bước đi tiên phong trong việc quảng bá di sản văn hóa dân tộc qua thời trang.
Tại Miss Intercontinental 2022, chiến thắng lịch sử của Hoa hậu Bảo Ngọc không thể không nhắc đến bộ trang phục dân tộc “Cô em Dao Đỏ”. Thiết kế lấy cảm hứng từ trang phục cưới truyền thống của phụ nữ Dao Đỏ, nổi bật với ba gam màu chủ đạo đỏ – vàng – xanh và phần tà áo mô phỏng chiếc quạt xòe. Bộ trang phục không chỉ giúp đại diện Việt Nam tỏa sáng mà còn truyền tải bản sắc dân tộc một cách sâu sắc tới bạn bè quốc tế.
Cũng trong năm 2022, tại Tuần lễ Thời trang Trẻ em Quốc tế (Bangkok Kids International Fashion Week) tổ chức tại Thái Lan, thời trang dân tộc Việt tiếp tục tạo dấu ấn. Bộ sưu tập “Xuống chợ” gồm 12 thiết kế lấy cảm hứng từ các dân tộc như Hà Nhì, Si La, Tày, Pà Thẻn, Dao Đỏ, Thái, La Hủ, Mông… đã mang đến một hình ảnh mới mẻ và giàu bản sắc về thời trang Việt Nam, nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ công chúng quốc tế.
Thổ cẩm – sợi chỉ nối quá khứ và hiện đại
Năm 2024, tại sự kiện “Festival Thổ cẩm Lào Cai – Sắc màu văn hóa”, bộ sưu tập “Màu của Mế” của nhà thiết kế Vũ Thảo Giang – người dân tộc Tày đã để lại ấn tượng sâu sắc. Những tấm vải chàm, sắc màu thổ cẩm được khắc họa từ ký ức tuổi thơ và văn hóa dân tộc được cô thể hiện đầy cảm xúc trên nền thiết kế hiện đại, trở thành điểm sáng tại sự kiện thời trang mang đậm bản sắc vùng cao Sa Pa.
Không chỉ dừng lại ở trang phục truyền thống, các nhà thiết kế Việt đang dần mở rộng chất liệu sáng tạo sang những câu chuyện văn hóa đa chiều như ẩm thực, lễ hội, truyền thuyết và sử thi. Một ví dụ điển hình là bộ trang phục “Bánh tét” của Hoa hậu Kim Dung tại Miss Universe 2021, gây ấn tượng mạnh khi khéo léo lồng ghép hình ảnh món ăn truyền thống Nam Bộ vào thiết kế thời trang.
Mới đây, tại Paris Fashion Air 2025, thuộc Tuần lễ Thời trang Paris, một nhà thiết kế trẻ người Việt đã lần đầu tiên trình làng bộ sưu tập lấy cảm hứng từ văn hóa dân gian Việt Nam. Từng học tập và làm việc tại Đức, nhà thiết kế trẻ này đã khéo léo đưa hình ảnh nón lá, nón ba tầm, túi mây tre đan, họa tiết tranh Đông Hồ vào các thiết kế hiện đại, tạo nên tiếng vang lớn trong giới mộ điệu quốc tế.
Thời trang Việt và khát vọng hội nhập
Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Phương – Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (VICAS), Việt Nam sở hữu lợi thế to lớn về sự đa dạng văn hóa dân tộc, trong đó mỗi dân tộc là một “kho báu” văn hóa riêng biệt. Người Việt có tư duy thẩm mỹ trực quan, khả năng phối màu sắc tốt – những yếu tố quan trọng giúp thời trang Việt phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong phân khúc thiết kế độc bản mang tính văn hóa.
Thời trang không chỉ là nghệ thuật mà còn là ngành kinh tế sáng tạo có tiềm năng sinh lợi cao, góp phần tạo việc làm, đặc biệt cho phụ nữ, người khuyết tật và đồng bào dân tộc thiểu số thông qua các hoạt động thủ công mỹ nghệ, dệt thổ cẩm, sản xuất vải lụa…
Tuy nhiên, để thời trang Việt thực sự khẳng định vị thế toàn cầu, các chuyên gia cho rằng cần vượt qua lối mòn trong cách tiếp cận. Việc chỉ dựa vào màu sắc và hình dáng truyền thống là chưa đủ. Chính câu chuyện văn hóa, được kể bằng ngôn ngữ thiết kế hiện đại mới là yếu tố cốt lõi giúp thổi hồn vào mỗi bộ sưu tập và tạo dấu ấn khác biệt trên trường quốc tế.
